De energiefactuur in België vs. de buurlanden: het verdict

In het verleden behoorde de Belgische gasfactuur tot de minst dure in Europa. Is dat in de zomer van 2023 nog steeds het geval? En wat met elektriciteit? Ontdek welke financiële impact het heeft voor jou aan de hand van een analyse, vergelijkingen en nuttige aanbevelingen.

Elke zes maanden publiceert de federale energieregulator (CREG) een analyse waarin de energieprijzen in België worden vergeleken met die in de buurlanden. In dit artikel vind je de resultaten van deze analyse voor de laatste 6 semesters. 

Aardgas was over het algemeen goedkoper in België  

Gedurende de afgelopen 5 semesters was de totale aardgasfactuur in België lager dan het gemiddelde in de buurlanden. In 2021 was het prijsverschil ten opzichte van de omringende buurlanden bijna nihil (er was toen een prijsstijging in België). In het eerste semester van 2022 was er ten opzichte van het gemiddelde in de buurlanden een gunstige evolutie voor België, maar in 2023 werd deze trend alweer teniet gedaan. 

Ter herinnering: in België was de jaarlijkse gasrekening tussen het tweede semester van 2020 en het tweede semester van 2022 met 133% gestegen. 

Het is de prijs van aardgas op zich die heeft geleid tot deze prijsevoluties. Om de prijsverschillen per land goed te begrijpen, is het belangrijk om goed te weten hoe je gasfactuur is samengesteld. 

En dat is niet simpel! Per land worden namelijk andere gegevens gehanteerd voor de berekening van de uiteindelijke prijs. Vier belangrijke componenten keren wel systematisch terug: 

Componenten van de gasfactuur in de drie Belgische Gewesten

Bron: CREG (augustus 2023)

Elektriciteit duurder in België dan in de buurlanden

In de afgelopen 6 semesters was eenzelfde elektriciteitsfactuur in België gemiddeld duurder dan in Duitsland, Frankrijk, Nederland en het Verenigd Koninkrijk. In 2020 was het verschil kleiner, in 2021 en 2022 wat groter en in 2023 weer wat kleiner.

Over het algemeen is de kostprijs van elektriciteit per megawattuur (MWh) hoger in vergelijking met die van aardgas, en dit voor de volledige periode die onder de loep werd genomen.

De kostprijs van de elektriciteit zelf heeft trouwens de grootste impact op die prijsschommelingen. Net zoals bij aardgas, is het dus de energieprijs zelf die het meest fluctueerde en die de indrukwekkende prijsevolutie gedurende de 6 afgelopen semesters verklaart. Net als bij gas wordt de totaalprijs van elektriciteit bepaald door de elektriciteitsprijs zelf, de btw, de netwerkkosten en andere heffingen.

Componenten van de elektriciteitsfactuur in de drie Belgische Gewesten

Bron: CREG (augustus 2023)

Waarom is de energieprijs in België vs. de rest van Europa zo verschillend?

De redenen waarom de prijsverschillen zo goot zijn, zijn erg complex en afhankelijk van verschillende factoren. Hieronder belichten we enkele van de belangrijkste redenen, maar de lijst is dus niet volledig.

Een verschillend energiebeleid

Het aardgas dat in de verschillende Europese landen gebruikt wordt, heeft niet altijd dezelfde herkomst. België importeert zijn aardgas en de prijs is afhankelijk van het land van herkomst.

Hét grote voordeel in België is de haven van Zeebrugge, dé draaischijf voor het internationale verkeer van aardgas. Daardoor kunnen energieleveranciers gas kopen tegen scherpe prijzen en dat komt de Belgische consument ten goede.

In Nederland werden de heffingen de laatste jaren drastisch verhoogd om de transitie naar hernieuwbare energie te financieren. Dit verklaart de forse prijsstijging, zelfs al produceert Nederland zijn eigen aardgas.

Het beleid in het Verenigd Koninkrijk is liberaler. De Britten worden minder belast op energie dan hun Europese buren. De prijs voor het gas zelf en de kosten voor de netwerkbeheerders zijn echter gelijklopend.

In Frankrijk kunnen, ondanks de vrijmaking van de energiemarkt, weinig leveranciers opboksen tegen energiereuzen Engie en EDF. Dat verklaart waarom er weinig druk is op de component van de eigenlijke energieprijs.

Te onthouden

België bevindt zich ten opzichte van de buurlanden in een relatief comfortabele positie wanneer het op energieprijzen aankomt. Er zijn bij ons weinig heffingen op de prijzen voor elektriciteit en gas.

Nochtans hebben we allemaal baat bij een voordelig energietarief. Neem daarom regelmatig je factuur en contract onder de loep en verander op tijd van leverancier.

Hoe ben je zeker van een scherpe energieprijs?

Als je contract afloopt, kan je best verschillende contracten in de markt vergelijken. Daarvoor kan je een beroep doen op de prijsvergelijkers van de federale en de regionale regulatoren: denk aan de CREG Scan of de V-test. Verder kan je natuurlijk ook terecht op Mijnenergie.be, de eerste prijsvergelijkingssite die door de CREG bekroond werd met een kwaliteitslabel.

Reminder: de energiesituatie in België

We zetten graag nog even enkele belangrijke zaken in verband met de elektriciteits- en de gasmarkt in België voor je op een rijtje.

Gemiddeld verbruik van gas en elektriciteit van een gezin in België

Het gemiddeld gasverbruik van een Belgisch gezin bedraagt ongeveer 17.000 kilowattuur (kWh) per jaar. Vaak wordt het verbruik van gas in kubieke meter (m³) uitgedrukt. Belangrijk om weten, is dat 1 m³ overeenkomt met 9,53 tot 12,79 kWh, afhankelijk van het calorisch vermogen. Wat elektriciteit betreft, verbruiken Belgische huishoudens gemiddeld 3.900 kWh elektriciteit per jaar.

Het onderzoek dat in dit artikel wordt aangehaald, is gebaseerd op dit basisverbruik. Om de vergelijking relevant te maken, wordt uitgegaan van een identiek verbruik in de buurlanden.

Wat is de gemiddelde prijs voor aardgas en elektriciteit in België?

De tarieven variëren naargelang van het type contract en de gekozen leverancier. Die bepaalt elke maand de prijs op basis van de evolutie in de markt. Meer weten? Lees dan volgend verslag.

---

Bron:

• CREG