Zonnepanelen uitschakelen bij negatieve stroomprijzen? “Gelukkig zijn er betere alternatieven”

Energie-experts beschouwen dynamische energiecontracten, die de uurprijzen volgen, als dé toekomst voor ons energieverbruik. Bij een teveel aan groene stroom duiken die uurprijzen evenwel onder nul en moet je betalen voor de energie die jouw zonnepanelen op het stroomnet zetten. Dat leidde er vorige week toe dat Nederlandse gezinnen hun omvormers uitschakelden. Volgens Dirk Van Evercooren van de sectorfederatie voor hernieuwbare energie ODE bestaan er betere manieren om die situatie op te vangen.

Dynamische energietarieven volgen de prijzen voor stroom per uur. Dat gebeurt aan de hand van de prijzen op de beurzen waarop de leveranciers energie kopen voor de dag nadien. Op basis van die inzichten kan je jouw verbruik richten op momenten met lage energieprijzen en op die manier je energiefactuur drukken. Maar wanneer er veel wind en zon is, kan het voorkomen dat de productie van energie hoger ligt dan de vraag. In dat geval krijg je te maken met negatieve stroomprijzen. Op woensdagnamiddag 19 april 2023 schommelde de elektriciteitsprijs op de spotmarkt tussen -€ 30 en -€ 50 per megawattuur.

Geld opleggen bij stoomproductie

Een negatieve stroomprijs betekent dat huishoudens met zonnepanelen en een dynamisch contract geld moeten opleggen om hun opgewekte zonne-energie aan het stroomnet te leveren. Dat leidde er volgens Solar Magazine in Nederland toe dat huishoudens met zonnepanelen hun omvormers tijdens de uren met negatieve stroomprijzen tijdelijk uitschakelden, om op die manier niet te hoeven betalen voor de energie die ze op het stroomnet injecteren. “Voor mensen met een dynamisch contract, zijn de (beperkte) uren met negatieve prijzen door hoge zonneproductie een aandachtspunt omwille van de negatieve injectievergoeding”, meent Dirk Van Evercooren van sectorfederatie ODE. “Maar zij genieten veel vaker van de voordelen van dat dynamische contract, namelijk in de periodes wanneer de hoge productie van hernieuwbare energie de elektriciteitsprijs drukt. Eigenaars van een dynamisch contract verbruiken op dat moment goedkopere stroom dan bij een klassiek elektriciteitscontract.”

Zelfverbruik en slimme sturing van zonnepanelen

Volgens Dirk Van Evercooren zijn er voor een gezin met zonnepanelen en een dynamisch contract betere alternatieven dan het uitschakelen van de zonnepanelen om met negatieve stroomprijzen om te gaan. Hij raadt aan om het zelfverbruik op te krikken in zo’n situatie. “Je kan een elektrisch voertuig of andere elektrische toestellen met batterijen opladen, een thuisbatterij gebruiken om de stroom te bufferen of de stroom omzetten in warm water met een warmtepompboiler. Ook koeling zal zeker een rol spelen in de toekomst: de nood aan koeling neemt immers toe en overlapt zeer sterk met de periodes van hoge zonnestroomproductie.

Het uitschakelen van zonnepanelen is dus echt wel een maatregel die je alleen neemt als alle andere al ingezet zijn.” De energie-expert verwijst ook naar slimme sturing met behulp van energiemanagementsystemen (EMS) die het zelfverbruik verhogen en de nood wegnemen om zelf met de uurprijzen bezig te zijn. Daarnaast kunnen recentere omvormers op aanvraag en in combinatie met een EMS hun productie terugschroeven.

Dynamische tarieven zorgen voor evenwicht

Enkel Engie biedt in de lente van 2023 actief een dynamisch tarief aan, terwijl het bij Mega, Eneco en Bolt Energy op aanvraag verkrijgbaar is. Andere energieleveranciers werken een oplossing uit. Engie telde anderhalve maand geleden vijfhonderd klanten met een dynamisch contract en ziet dat aantal groeien.

“Eigenlijk zijn die kortstondige periodes van negatieve prijzen een signaal van de markt over een onevenwicht tussen aanbod en vraag”, vult Dirk Van Evercooren aan. “De structurele oplossing ligt dus in het herstel van dat evenwicht. Daarvoor hebben we meer vraagflexibiliteit nodig. Daar gaan de dynamische contracten juist voor zorgen: ze geven een sterke prikkel om meer te verbruiken. Hoe meer dynamische contracten, elektrische voertuigen, warmtepompboilers en (thuis)batterijen, hoe sneller die negatieve prijzen verdwijnen.”

Is een dynamisch tarief nuttig voor jou?

Als je een digitale meter hebt, activeer dan eerst gratis je kwartierwaarden op mijn.fluvius.be. Dan kan je simuleren of een dynamisch tarief voor jou interessant is. “Meestal heb je stuurbare toestellen zoals een EV, warmtepomp(boiler), elektrische boiler of thuisbatterij nodig voor dat interessant is.”

Wat bij een vast of variabel injectietarief?

“Vaste teruglevercontracten hebben nooit een negatief tarief”, besluit Dirk Van Evercooren. “Een variabel teruglevercontract heeft dat wel, maar mogelijk wordt dat uitgemiddeld en is het effect dus ook niet zo sterk voelbaar.”