Uitstelperiode digitale meter vanaf 1 januari voorbij: wat verandert er en wat is de impact op jouw energiefactuur?

Voor ruim 400.000 gezinnen brengt de jaarwisseling een grote verandering op de energiefactuur met zich mee. Vanaf 1 januari loopt de uitstelperiode voor de plaatsing van de digitale meter voor eigenaars van zonnepanelen immers definitief ten einde. Vooral bij huishoudens waar de stroomteller in de lente en zomer stevig terugdraaide, zal de impact voelbaar zijn. Mijnenergie.be legt uit wat er wijzigt en geeft tips om de gevolgen op jouw energierekening te beperken.

Wat verandert er vanaf 1 januari 2025?

Om de context te duiden, moeten we vier jaar terug in de tijd. Het Grondwettelijk Hof vernietigde toen het principe van de terugdraaiende teller. Eigenaars van zonnepanelen geplaatst voor 1 januari 2021 kregen wel nog de mogelijkheid om de plaatsing van de digitale meter tot eind 2024 uit te stellen. Fluvius besloot om die doelgroep ook niet langer actief te benaderen. De netbeheerder zet in 2025 wel alle zeilen bij om de digitale meter bij de resterende 403.000 woningen, appartementen en kleine bedrijven met zonnepanelen te installeren.

Hoe gebeurt de berekening van de energiefactuur vandaag?

Eigenaars van zonnepanelen en een analoge meter konden hun energieverbruik jarenlang rechtstreeks compenseren via hun zonnestroom. Verbruikte je in de winter bijvoorbeeld 2.000 kilowattuur stroom, dan zorgden jouw zonnepanelen er in de lente en zomer mogelijk voor dat de teller helemaal naar 0 kilowattuur terugdraaide. Op de eindafrekening bedroeg het energieverbruik dan 0 kilowattuur.

Hoe ziet de berekeningswijze er na de plaatsing van de digitale meter uit?

Met een digitale meter verlopen het stroomverbruik en het opwekken van zonne-energie gescheiden. Je betaalt dus automatisch voor de stroom die je verbruikt. Voor de elektriciteit die de zonnepanelen opwekken, voorziet de energieleverancier een afzonderlijk contract. Daarin legt hij vast hoeveel hij je betaalt voor jouw zonnestroom. Die vergoeding ligt een pak lager dan wat je betaalt voor de elektriciteit die je verbruikt. De stroom die je opwekt op het moment dat je die verbruikt, is wel kosteloos.

Met welke factoren moet ik nog rekening houden?

Voor de energie die je verbruikt, betaal je heffingen, netkosten en btw. Het injectietarief voor jouw opgewekte stroom omvat daarentegen enkel een nettovergoeding. Dat verklaart meteen ook waarom je voor 1 kilowattuur stroomverbruik veel meer betaalt dan wat je zelf ontvangt voor 1 kilowattuur door je zonnepanelen opgewekte stroom. Bij een digitale meter valt het prosumententarief ter compensatie weg.

Wordt de energiefactuur duurder?

We bekijken de fictieve verbruiksgegevens van een gemiddeld gezin met een terugdraaiende teller en een nettojaarverbruik van 0 kilowattuur. Het verbruik van 3.500 kilowattuur wordt daarbij in de loop van het jaar volledig gecompenseerd door de opgewekte zonne-energie. Wanneer datzelfde gezin zijn analoge meter door een digitale meter moet vervangen, dan ziet het plaatje er volgens de laagste vaste novembertarieven via Mijnenergie.be helemaal anders uit:

Met een digitale meter betaal je volgens onze analyse en zonder aanpassing van de verbruiksgewoontes 373,01 euro meer op jaarbasis.

Hoe kan ik de prijsimpact verkleinen?

Wie erin slaagt om zijn verbruik beter te sturen richting de momenten dat zijn zonnepanelen stroom opwekken, hoeft die energie niet van het net af te nemen en er dus ook niet voor te betalen. Hoe groter het zogenaamde zelfverbruik, hoe voordeliger.

Blijf ik best bij mijn huidige energieleverancier?

Voor wie zijn analoge meter tot nul of tot een zeer beperkt aantal kilowattuur liet terugdraaien, maakte de leverancierskeuze nauwelijks of helemaal niets uit. Dat is bij een digitale meter wel het geval, aangezien je moet betalen voor de stroom die je verbruikt. Bij de omschakeling naar een digitale meter is ook de vergoeding van de energieleverancier voor jouw zonnestroom van tel. Dat zorgt ervoor dat jouw huidige energieleverancier mogelijk niet langer het voordeligste aanbod biedt.

Maak ik nog aanspraak op een overheidspremie?

Eigenaars van zonnepanelen en een digitale meter maken aanspraak op een retroactieve investeringspremie van de Vlaamse overheid. Wie zijn zonnepanelen bijvoorbeeld in 2016 liet plaatsen, geniet bij de installatie van de digitale meter in 2024 van een tegemoetkoming van 382 euro per kilowattpiek omvormervermogen. Gaan we uit van een omvormervermogen van 3,5 kilowattpiek, dan ontvang je 1.337 euro. Vanaf 1 januari 2025 daalt de premie in dat geval tot 1.308,75 euro.

Is de plaatsing van de digitale meter gratis?

De vervanging van de meter is gratis en duurt ongeveer een uur. Voor sommige klanten zijn er naast de metervervanging ook extra vernieuwingswerken nodig, bijvoorbeeld aan de meterkast of de aansluitkabel.

Kan ik de plaatsing van de digitale meter nog weigeren?

Nee, je kan de digitale meter niet weigeren. Ontzeg je de installateur de toegang, dan dreigt een ingebrekestelling en een rechtszaak, met zowel administratieve als juridische kosten tot gevolg.

Welke andere mogelijkheden biedt de digitale meter?

De digitale meter maakt het mogelijk om jouw energieverbruik te monitoren en slimmer aan te sturen. Je kunt na de plaatsing opteren voor een dynamisch energiecontract, waarbij de stroomprijs die je betaalt, afhangt van de uurschommelingen op de energiemarkten. Een andere optie is het delen van energie met onder meer familie, vrienden of een tweede verblijf. [cta_box center]