Waarom de variabele tarieven iedere maand veranderen

Ben je van plan een variabel contract voor elektriciteit of aardgas te tekenen? Dan mag je sinds januari 2018 een maandelijkse aanpassing van de tarieven verwachten.

In oktober 2017 had de regering Michel een verrassing van formaat voor de Belgische consumenten. Ze besloot toen om het veiligheidsmechanisme, dat werd ingevoerd tijdens de voorafgaande legislatuur, op 31 december 2017 af te schaffen. Het gevolg? Een energiemarkt met minder transparante tarieven.

Gecontroleerde variabele prijzen tussen 2013 en 2018

Ter herinnering, de indexering van de variabele tarieven van stroom en aardgas hangt vooral af van de groothandelsprijs van de energie. Door de volatiliteit hiervan in België, werd er in januari 2013 beslist om de consument te beschermen door een veiligheidsnet te hanteren.

Zo verzekerde de CREG jarenlang een correcte indexatie van de variabele prijzen. Weet dat de energieleveranciers niet zomaar eender welke parameter konden gebruiken en ze de prijzen alleen om de drie maanden konden aanpassen. Bovendien zag de federale regulator erop toe dat de tarieven van stroom en aardgas de prijzen van de buurlanden niet overschreden. Dankzij deze verschillende maatregelen, werd er niet enkel voor gezorgd dat de energiefactuur binnen de perken bleef, maar ook dat de energiemarkt een transparant bleef.

Sinds 2018 kan elke leverancier verschillende formules gebruiken

Bij een energiecontract met een variabele prijs ontdekken de consumenten de jaarlijkse fluctuaties vaak pas wanneer ze hun regularisatiefactuur ontvangen, tenzij ze het nieuws op de voet volgen of de online-klantenzone van hun leverancier regelmatig raadplegen. Dat is in 2018 niet veranderd. Daarentegen is het mechanisme van het veiligheidsnet niet meer aan de orde.

Concreet hebben energieleveranciers sinds 1 januari 2018 het recht om de variabele prijzen van elektriciteit en aardgas maandelijks te indexeren. Bovendien kunnen ze de indexatieparameters gebruiken die ze willen. Het is niet meer nodig dat de in acht genomen waarden een direct verband hebben met de groothandelsmarkten voor energie. Contracten afgesloten vóór die datum bleven onveranderd: de indexatie bleef driemaandelijks.

De regering wil met deze beslissing “de factuur meer laten overeenstemmen met de realiteit van de markt”. De energiekosten variëren immers voornamelijk naargelang de seizoenen. In werkelijkheid variëren ze zelfs afhankelijk van het uur van de dag. Om die reden bijvoorbeeld, stellen de leveranciers aan klanten met een tweevoudige meter een elektriciteitstarief voor dat interessanter is tijdens de nacht en het weekend, wanneer de vraag kleiner is. Sommige leveranciers stellen zelfs aan Vlaamse klanten met een slimme meter“dynamische tarieven voor, die op uurbasis variëren.

Wat is de impact voor de consument?

In de praktijk heeft dit nieuwe systeem een minder prijsstabiliteit gebracht. De prijzen schommelen meer, wat voor een complexere markt zorgt. In feite is het ingewikkelder om de evolutie van de factuur te begrijpen, erop in te spelen en energie-offertes te vergelijken, aangezien je met meer parameters rekening moet houden. Met een zicht op zulke korte termijn, is er dus weinig kans om na te gaan welke energieleverancier echt de goedkoopste is. Vooral als de samenstelling van deze variabele formules niet openbaar en expliciet wordt weergegeven.

Om deze struikelblokken op te lossen heeft de Vlaamse energieregulator VREG het voortouw genomen en in november 2022 een nieuwe methodologie voor de schatting van de prijzen van variabele contracten ingevoerd. Die is minder afhankelijk van marktindexen en maakt vergelijken makkelijker. Enkele maanden later is deze nieuwe aanpak de norm geworden in heel België.

Weet dat de vrijmaking van de markt als doel had de concurrentie te vergroten en de consument aan te moedigen om van energieleverancier te veranderen. Door een gebrek aan transparantie en uit vrees om nog meer te betalen bij een andere leverancier of om zonder stroom en gas te zitten, blijven sommige consumenten trouw aan hun bestaande energieleverancier.

De oplossing om prijsschommelingen te vermijden

De oplossing lijkt begin 2023 voor de hand: kiezen voor een elektriciteits- en gascontract met vaste prijzen. Nadat de leveranciers ze uit de markt haalden als gevolg van de energiecrisis van 2021 en 2022 zijn energiecontracten met vaste prijzen terug! Dit soort formules vergelijken, is makkelijker omdat de leverancier verplicht is identieke prijzen te garanderen gedurende de volledige duur van het energiecontract.

Wens je hulp om het geschikte energiecontract te kiezen? Aarzel dan niet om ons te bellen of te mailen naar info@Mijnenergie.be. Onze medewerkers nemen de tijd om je situatie te analyseren en je besparingspotentieel te berekenen!