Nu subsidie bijna afloopt: voor wie is de thuisbatterij een nuttige investering?

Omwille van de hoge energieprijzen tijdens de energiecrisis plaatste een recordaantal Vlamingen in 2022 een thuisbatterij. De populariteit van de thuisbatterij lijkt zich ook in 2023 verder te zetten. Mijnenergie.be vroeg aan Dirk Van Evercooren van ODE, de sectororganisatie voor duurzame energie, en Koen Vanthournout, senior researcher bij VITO en Energyville, voor wie de thuisbatterij een rendabele investering vormt.

Dirk Van Evercooren geeft een eerder genuanceerd antwoord. “Om nieuwe zonnepanelen rendabel te krijgen, is een thuisbatterij zeker niet noodzakelijk. Een verstandig gedimensioneerde thuisbatterij kan wel helpen om het rendement van zonnepanelen nog wat te verhogen. Dat is meteen ook de hoofdreden waarom mensen thuisbatterijen installeren.” Koen Vanthournout: “Het belangrijkste verdienmodel bestaat uit het opkrikken van de zelfconsumptie. De stroom die je via de batterij opslaat, hoef je immers niet op het net te plaatsen. Maar voor de elektriciteit die je op het net plaatst, ontvang je anders wel een injectievergoeding van jouw energieleverancier. Conclusie? De winst van een thuisbatterij schuilt in het verschil tussen de prijs die je betaalt voor de energie die je verbruikt en de vergoeding van de energieleverancier voor de stroom die je op het net plaatst.”

Besparing van € 0,30 tot € 0,40 per kilowattuur

De vraag is in welke mate de volatiele energieprijzen dat rendement beïnvloeden. “De verbruiksprijzen gingen het voorbije jaar de hoogte in, maar ook de injectievergoedingen volgden die beweging. Je mag er vanuit gaan dat je in 2023 ongeveer € 0,30 tot € 0,40 bespaart voor elke kilowattuurenergie die je niet op het net zet, maar via de thuisbatterij opslaat en later verbruikt. Dat cijfer is voor de meeste gezinnen niet hoog genoeg om de batterij binnen de levensduur van ongeveer vijftien jaar terug te verdienen”, legt Koen Vanthournout uit. “De nood aan een correctie dimensionering en aansturing van de thuisbatterij neemt toe bij lagere energieprijzen, aangezien het financieel rendement van de batterij in dat geval daalt”, vult Dirk Van Evercooren aan.

Thuisbatterij en capaciteitstarief

Leveranciers en installatiebedrijven verwijzen graag naar het capaciteitstarief als extra argument om voor een thuisbatterij te kiezen. “De thuisbatterij kan voor een besparing zorgen van de netkosten. Je moet jouw thuisbatterij daar dan wel specifiek op instellen, zodat je een afnamepiek vermijdt. In vaktermen heet dat ‘peak shaving’”, aldus Dirk Van Evercooren. Koen Vanthournout stipt aan dat je het effect op de energiefactuur best niet overschat. “Wanneer je erin slaagt om de maandpiek consistent met één kilowatt naar beneden te halen, dan bespaar je ongeveer € 40 per jaar. Die maandpiek bevindt zich in de meeste gezinnen standaard tussen 4 en 5 kilowatt, waardoor je de maandpiek dus al met 20% moet afromen om amper € 40 te besparen. Bovendien bepaalt het kwartier met het hoogste gemiddelde vermogen de volledige maandpiek. Wanneer je de thuisbatterij dus één keer onvoldoende hebt opgeladen of de batterijcapaciteit te snel hebt benut, riskeer je dus toch op een hogere maandpiek terug te vallen.”

Nuttigst bij veel zonnepanelen

Beide heren vinden de thuisbatterij vooral nuttig bij daken met veel zonnepanelen. “Hoe meer zonnepanelen je hebt gelegd, hoe rendabeler een thuisbatterij kan zijn”, geeft Dirk Van Evercooren aan. “Een thuisbatterij moet al snel € 500 per jaar opleveren om zichtzelf terug te verdienen en dat is behoorlijk veel. Idealiter laad je de thuisbatterij elke dag volledig op, om die ’s avonds helemaal leeg te trekken. Op die manier benut je ze maximaal gedurende de levensloop van vijftien jaar. Dat lukt het best bij wie nu al een groot stroomoverschot opwekt. Al beschik je in dat geval best ook over een thuisbatterij met een vrij grote capaciteit, wat dan weer het prijskaartje doet oplopen”, aldus Koen Vanthournout.  “Bij oudere zonnepaneleninstallaties is een thuisbatterij vaak ook zinvoller. Daarnaast biedt ze voordelen bij een dynamisch energietarief, waarvan de prijs per uur schommelt”, stipt Dirk Van Evercooren aan.

Kostprijs van een thuisbatterij, premies en wachttijd

Koen Vanthournout schat de prijsvork voor thuisbatterijen met een courante capaciteit op € 3.000 à € 6.000. “Veel hangt af van het merk dat je verkiest”, legt Koen Vanthournout uit. “De thuisbatterij is er na jaren van prijsdalingen in 2022 omwille van een tekort aan chips niet goedkoper op geworden in 2023. Wie bij de plaatsing van de zonnepanelen een omvormer voorzag die ook de thuisbatterij ondersteunt, is wel in het voordeel. Een belangrijk gegeven is ook het wegvallen van de overheidssubsidies.

Sinds 1 januari 2023 halveerde de Vlaamse overheid het premiebedrag. Ze voorziet nu nog een premie van maximaal € 850 voor thuisbatterijen die je voor 1 april in gebruik neemt. Daarna geldt er dus niet langer een overheidsondersteuning.” Die deadline van 1 april 2023 halen, lijkt nagenoeg onbegonnen werk. “Er gelden nog altijd problemen met de leveringstijden, zowel van thuisbatterijen als van omvormers. Reken al snel op een wachttijd van zes maanden, afhankelijk van beschikbare voorraad en merk”, meent Dirk Van Evercooren.